Abgaal cismaan- maamulgoboleedka hirshabeele
Saddex walxaato Ya ku taal, sadex kaleeto yeeli mee
Beesha Abgaal waa mid ka mid ah qabaa’ilka ugu waaweyn ee Soomaaliyeed, gaar ahaan kuwa ka tirsan beelaha Hawiye. Waxay leedahay taariikh qoto dheer, dhaqan soo jireen ah, iyo door muhiim ah oo ay ka ciyaartay siyaasadda, dhaqaalaha, iyo bulsho-weynta Soomaaliyeed. Qormadan waxa ay iftiiminaysaa asal-raaca beeshan, dhaqankeeda, iyo kaalinta ay ku leedahay Soomaaliya.
Asal iyo Taariikh
Beesha Abgaal waxay ka mid tahay beelaha Hawiye, waxaana loo aqoonsan yahay in ay ka soo farcantay Abgaal, oo ah mid ka mid ah awowayaashii Hawiye. Beesha Abgaal waxay degaan ahaan ku badan tahay gobollada dhexe iyo kuwa koonfureed ee Soomaaliya, gaar ahaan Banaadir, Shabeellaha Dhexe, iyo Hiiraan. Magaalooyinka Muqdisho, Jowhar, iyo Balcad ayaa ah goobo muhiim u ah Abgaal.
Taariikheedu waxay tilmaamaamaysaa in beesha Abgaal ay door weyn ka ciyaartay xilligii boqortooyooyinkii Soomaaliyeed iyo dagaalladii gumeysi-diidka, gaar ahaan halgankii SYL ee Soomaaliya u horseeday xornimada.
Dhaqanka iyo Nolosha
Dhaqanka Abgaal wuxuu la mid yahay dhaqanka guud ee Soomaaliyeed, oo ku dhisan xeer-beegti, shir-beeleedyo, iyo xiriir qaraabo oo xooggan. Beeshan waxay caan ku tahay:
Nabadoonnimo iyo hoggaan – Abgaal waxaa lagu yaqaannaa in ay leeyihiin hoggaan dhaqan oo xooggan, kuwaas oo door muhiim ah ka qaata xalinta khilaafaadka iyo go’aan ka gaarista arrimaha bulshada.
Ganacsi iyo horumarin – Beesha Abgaal waxay si weyn ugu lug leedahay ganacsiga, gaar ahaan Muqdisho iyo Jowhar, halkaas oo ay ganacsato badan ka hawlgalaan.
Suugaan iyo fanka – Waxaa jira suugaan badan oo la xiriirta beesha Abgaal, kuwaas oo ay curiyeen abwaanno waaweyn.
Sakiin magoyso geed salwayn, sagaal abgaalna waa sidaas
Saddex walxaato Ya ku taal, sadex kaleeto yeeli mee
1.
Yuhuuda gaalo la yiraah, Yaasiin aqrista yeeli mee!
2
Yaxaas galbeedna yeeli maa, hortiisa yuulaxyuulaxey
3
Yaasiin madoone yeeli maa, Yibir ku yaal yaddawga gooy.
Doorka Siyaasadeed
Abgaal waxay ka mid tahay beelaha sida weyn ugu lug leh siyaasadda Soomaaliya. Tan iyo xornimadii 1960-kii, hoggaamiye-yaal badan oo beeshan ka soo jeeda ayaa qabtay xilal muhiim ah oo dowladda ah.
Beesha Abgaal waxay door muuqda ku leedahay maamulka Muqdisho iyo deegaanada ku hareeraysan. Hoggaamiye-yaal caan ah oo ka soo baxay beeshan ayaa marar badan hoggaaminayey Soomaaliya, iyadoo qaarkood ay hoggaan sare soo qabteen xilliyo kala duwan.
Cali Mahdi Maxamed
Madaxweynihii Ku-meel-gaarka ahaa ee Soomaaliya.
Muuse Suudi Yalaxow
Siyaasi iyo hoggaamiye caan ka ah beesha Abgaal.
Cabdullaahi Ciise Maxamuud
Hoggaamiyihii SYL iyo Ra'iisul Wasaarihii Soomaaliya.
Aadan Cabdulle Cismaan (Aadan Cadde)
Madaxweynihii ugu horreeyey ee Soomaaliya.